Bilmeyenler için söyleyeyim benim çalışma alanım yeni ürünlerin ve inovasyonların yayılması. Diğer bir değişle neden bazı ürünler, hizmetler, fikirler başarılı olurken bazıları olmaz konusu. Çok popüler bir konu. Haliyle çok fazla çalışma var. Ara ara sizlere bu çalışmalardan bahsederim talep de gelirse tabii.
Öte yandan daha da ilginç olanı ise bir zamanlar çok bilinen, başarılı olan markaların zamanla unutulması. Herkes başarılı olmayı zor zanneder ama önemli olan orada tutunmaktır. Eminim siz de bir düşündüğünüzde her sektörden bir kaç marka ismi aklınıza gelir, bir zamanlar çok ünlüyken şimdi olmayan. Hele bir de sosyal medyanın kullanıcı alışkanlıkları değiştirmesinden ötürü içerik tüketimi çılgın bir seviyeye ulaşmışken her zaman insanların dikkatini çekmeye çalışmak daha da zor. Benim de işim isteyenlere kalıcı markalar yaratmak diyebiliriz. Kolay değil ama imkansız da değil.
Size bugün ilginç bir örnekten bahsedeceğim. Airwalk markasını bilen veya duyan oldu mu? Belki bu hatırlamanıza yardım olur, ha 🙂
Benim de çok sevdiğim Malcolm Gladwell’in Tipping Point kitabında bir vaka olarak anlatılıyor. Airwalk aslında benim de markalara önerdiğim bir strateji ile büyüyor “Kendi nişini bulmak”. Yani ürün veya hizmetinizi öyle bir hedef kitleye indireceksiniz ki size bayılacaklar, markanızı siz yokken bile savunacaklar (Brand advocate dediğimiz şey). İşte o zaman başarı kaçınılmaz. Airwalk da öyle yapıyor. İlk olarak kaykaycılara (skateboarders) yönelik ayakkabılar yapıyor. Tam onların istediği gibi olduğu için çok beğeniyorlar, bu ayakkabıları giymek çok havalı oluyor onlar için. Sonra Airwalk bu stratejiyi büyütmeye çalışıyor başka spor dallarına ve sonra herkese hitap etmeye çalışıyor. Bunun için büyük reklam kampanyaları düzenleyip başka ülkelere açılıyor. Özellikle genç kitleleri hedef alıp onlar arasında havalı olan trendleri konu edinerek onlara ulaşmaya çalışıyor. İlk başta başarılı gibi görünse de tutunamıyorlar. 1990’larda başlayan başarıları 1997 gibi sönmeye başlıyor. Peki neden?
Çünkü Airwalk onları oraya getiren kitleyi ihmal ediyor. Kaykacılar ve diğer niş kesim artık istedikleri ayakkabıları bulamıyorlar. Herkesin ulaşabileceği avm tipi ayakkabılar buluyorlar ki bu da onları mutlu etmiyor. Airwalk’un büyüme isteği kontrolsüz bir şekilde gittiği için hüsranla sonuçlanıyor.
Peki bu markanın hikayesi size son zamanlarda popüler olan başka bir spor markasını hatırlatıyor mu? Onlar da performans odaklı ürünler yapıp sonra tüm dünyaya açıldılar ve haberlere göre son zamanlarda işleri pek iyi gitmiyormuş (bkz. https://www.businessinsider.com/under-armour-makes-fatal-mistake-in-turnaround-2018-1)
Evet, benim de çok sevdiğim Under Armour markası. Amerikan futbolu hedefiyle başlayan ve çok da büyük bir şans eseri Nike’ın beğenmediği Stephen Curry ile basketbola da giren (bkz. Curry Hikayesi) marka son zamanlarda satışlarda ciddi sorunlar yaşıyormuş. Spor giyim piyasasında zaten yıllardır orada olan Nike ve Adidas gibi markalar varken o pazarda tutunmak başlı başına zor birşey ama o markaların oraya nasıl geldiğine bakmak ve yavaş yavaş yerini sağlamlaştırarak büyümek varken bir anda seni sen yapan hedef kitleyi ihmal etmek marka algısını bozar. Under Armour pazarlama müdürü zamanında benzer bir yorumda bulunmuştu spor markaları genelde performans odaklı ürünler yapıp sporcuları memnun ediyorlar ama herkese ulaşmak için modaya dönük ürünler yapmaları gerekiyor (tayt, renkli ayakkabılar vs.) o zaman da istenilen sonuçlar alınamıyor diye.
Ne diyelim, Mehmet Akif’in de dediği gibi “Tarih tekerrürden ibarettir diyorlar ama hiç ders alınsaydı tarih tekerrür eder miydi?” Bazen derslerde “Hocam sizin anlattıklarınızı internetten ve kitaplardan öğrenemez miyiz?” diye soranlar oluyor. Bir şeyi bilmek yetmiyor onu nerede ve nasıl kullanacağınızı öğrenmeniz lazım. Biz de size kuru bilgi vermiyoruz, onu süzüp benzer vakalarla karşılaştırıp veriyoruz o zaman ders oluyor işte.
1 comment
Merhaba Airwalk ayakkabı 44 numara aramaktayım yanlız türkiyede nerede bulacağımı bilmiyorum haberini yaptıysanız muhakkak bilginiz vardır yardımcı olursanız cok sevinirim